مبانی و ضوابط طراحی روشنایی و مهندسی روشنایی

دانلود کتاب مبانی و ضوابط طراحی روشنایی و مهندسی روشنایی

طراحی، اجرا و به طور کلی مهندسی روشنایی در ساختمان‌ها براساس استانداردهای شناخته شده و معتبر جهانی با توجه به انواع تجهیزات موجود و مباحث مربوط به حفظ سلامت بینایی و مسایل فنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تنوع کاربری‌ها و پیشرفت روز افزون در تولید تجهیزات جدید، استفاده از یک آیین نامه و دستورالعمل استاندارد با رسته‌بندی نسبتاً کاملی را الزام‌آور می‌نماید. نشریه شماره ۶۵۴ با عنوان مبانی و ضوابط طراحی روشنایی و مهندسی روشنایی  به منظور ایجاد هماهنگی و یکنواختی در معیارهای طراحی، اجرا، نظارت، راهبری و نگهداری این گونه سیستم‌ها در طرح‌ها و پروژ‌ه‌های سرمایه‌گذاری عمرانی کشور تهیه و تدوین شده است. در این مشخصات فنی استفاده از لوازم و مصالح روشنایی استاندارد و نیز رعایت اصول، روش‌ها و فنون اجرایی متناسب با تجهیزات کاربردی مورد تأکید قرار گرفته است.

سیستم روشنایی فضاهای داخلی ساختمان بدنبال تامین روشنایی مورد نیاز به تناسب کاربری فضا با قابلیت اطمینان بالا و با حداقل مصرف انرژی است. مشخصات فنی تجهیزات، ضوابط اساسی در طراحی‌ها، آزمون‌ها و اسلوب بازرسی و نظارت بر طراحی و اجرا، ارائه دستورالعمل‌های فنی و اجرایی نصب و راه‌اندازی از مواردی هستند که در این نوشتار مورد بررسی قرار می‌گیرند. با توجه به نیاز منابع روشنایی برای بهره‌گیری از انرژی الکتریکی پایا و با صرفه اقتصادی، الزامات، توصیه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به تجهیزات سیستم روشنایی و همچنین روش طراحی و اجرای آنها در این قسمت و با استناد به استانداردهای معتبر ملی و بینالمللی به تفصیل ارائه می‌شود.

مشخصات و دستورالعمل‌های فنی و اجرایی که در نشریه شماره ۶۵۴ ارائه شده، برای مجموعه چراغ‌های سیستم روشنایی، سیستم تغذیه الکتریکی، سیستم حفاظت الکتریکی و مکانیکی در فضاهای داخلی ساختمان‌ها و مجموعه‌ها با کاربری‌های عام کاربرد دارد. تجهیزات روشنایی داخلی در فضاهای با کاربری خاص نظیر چاه، چاهک و بالاسری آسانسور از ضوابط خاص مندرج در استانداردهای معتبر ملی و بین‌المللی مربوطه پیروی می‌کند.

شدت روشنایی (لوکس)

شدت روشنایی، میزان شار نوری است که بر واحد سطح می‌تابد. واحد آن لوکس و علامت اختصاری E است. یک لوکس برابر یک لومن بر متر مربع است. آن شدت روشنایی مورد نیاز برای هر فضای داخلی با توجه به نوع و ماهیت کاربری پیش‌بینی شده در فضا یا دقت مورد نیاز برای آن کاربری، با مراجعه به جداول طبقه‌بندی میزان شدت نور مورد نیاز برای کابری‌های مختلف در استانداردها تعیین می‌شود.

بالاست

در لامپ‌های فلورسنت با توجه به نیاز لامپ به راه‌اندازی، از مدارهای بالاست استفاده می‌شود. بالاست لامپ‌ها در دو نوع مغناطیسی و الکترونیکی و با ساختارهای متفاوت عرضه می‌شوند. بالاست مغناطیسی از دو جزء چک (سلف مغناطیسی) و استارتر تشکیل شده‌اند. تولید ولتاژ بالای راه‌اندازی، محدود کردن جریان، فیلترینگ جریان تغذیه از پالس‌های سوزنی از وظایف بالاست مغناطیسی است. در مقابل بالاست الکترونیکی فاقد چک و استارتر بوده و اساس کار آن یکسوسازها و مبدل‌های فرکانس بالا است.

ارزیابی فضا برای طراحی سیستم روشنایی

آسایش، ایمنی، سلامت و بهداشت حرفه‌ای و صرفه اقتصادی از نظر هزینه‌های اجرا و مصرف انرژی، از مهمترین جنبه‌هایی هستند که باید در تمام مراحل طراحی، اجرا و بهره‌برداری از سیستم‌های روشنایی مورد توجه قرار گیرند. در تعیین ضوابط اساسی در ارزیابی نیازهای روشنایی مکان نیز همین جنبه‌ها باید توسط طراح در مراحل ابتدایی طراحی سیستم روشنایی داخلی ساختمان‌ها و مجموعه‌ها در نظر گرفته شود.

طبقه‌بندی فضاها بر اساس نیاز به شدت روشنایی

شدت روشنایی مورد نیاز برای هر فضای داخلی با توجه به نوع کاربری فضا از مهمترین اطلاعات لازم برای طراحی سیستم روشنایی داخلی بوده و ذکر میزان این پارامتر E در ابتدای محاسبات روشنایی در دفترچه محاسبات الزامی است . پارامتر (E) مستقیماً در تعداد منابع روشنایی و شدت نور روی سطح کار فضا. تاثیر گذار خواهد بود.

شدت روشنایی مورد نیاز بر حسب لوکس با هدف مدیریت مصرف انرژی در بخش روشنایی تا آنجا که ممکن است معادل مقادیر پیشنهادی انتخاب می‌شود. اگر شرایط فنی و اقتصادی محیط ایجاب کند می‌توان شدت روشنایی بیش از مقادیر پیشنهادی را در نظر گرفت ولی شدت روشنایی نمی‌تواند کمتر از مقادیر حداقل باشد.

لامپ‌ها

طراحان سیستم روشنایی با توجه به نیازهای فضای داخلی و ارزیابی‌هایی که در مراحل اولیه طراحی در مورد فضا انجام داده‌اند نسبت به انتخاب نوع لامپ مناسب برای فضا اقدام می‌کنند. میانگین شدت نور، توان مصرفی، میانگین عمر مفید، رنگدهی، ابعاد فیزیکی تیوب یا حباب لامپ و نوع سرپیچ از مهمترین مشخصات فنی لامپ هستند که توسط سازندگان تعیین و توسط آزمایشگاه‌های معتبر تایید می‌شوند.

محاسن لامپ‌های رشته‌ای عبارتند از:

• ‌رنگ‌دهی مطلوب

• ‌کوچکی اندازه

• ‌قیمت کم و عدم نیاز به راه‌اندازی

• ‌قابلیت دیمر شدن بدون تیاز به وسایل جانبی

معایب لامپ‌های رشته‌ای عبارتند از:

• ‌بازده روشنایی پایین به علت ایجاد گرما توسط نور مادون قرمز و هدر رفتن این گرما

• عمر کوتاه این لامپ‌ها در مقابل اضافه ولتاژ

• ‌ته نشین شدن بخارات تنگستن روی حباب

چراغ‌های روشنایی

منابع روشنایی با توجه به شکل هندسی لامپ‌ها و بالاست‌ها، به منظور نگه داشتن لامپ و همچنین هدایت نور در جهت‌های دلخواه، نیاز به یک نگهدارنده و قاب منعک سکننده دارند. چراغ‌های بصورت توکار، روکار و یا آویزان از سطح نصب می‌شوند. منحنی توزیع شار نوری به مشخصات قاب منعک سکننده چراغ، شکل و مواد بکار رفته در آن بستگی دارد. چراغ‌ها اگر چه با جذب مقداری از انرژی نورانی منابع انرژی بازدهی نوری را کاهش می‌دهند، اما باعث هدایت نور در جهت مناسب بصورت مستقیم یا غیر مستقیم و همچنین جلوگیری از خیرگی و مزاحمت نور می‌شوند.

طراحی و محاسبه سیستم تغذیه الکتریکی مدار روشنایی

سیستم تغذیه الکتریکی منابع روشنایی از مهمترین عناصر سیستم روشنایی بحساب می‌آید. سیستم تغذیه الکتربکی مطلوب به دنبال تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز منابع روشنایی با قابلیت اطمینان بالا، پایایی مناسب، با رعایت موارد ایمنی و با حداقل مصرف انرژی است. همچنین طراحی و اجرای یک سیستم تغذیه الکتریکی مطلوب می‌بایست ضمن تامین نیازهای روشنایی با کمترین هزینه و مشکلات اجرایی پیاده شود. مسیرهای تغذیه باید بهینه و با کمترین هزینه در نظر گرفته شوند. بهره‌وری سیستم تغذیه، قابلیت اطمینان، ایمنی و تجهیزات حفاظت الکتریکی و مکانیکی، طول مدار، افت ولتاژ سیستم و رعایت استانداردهای کیفیت از جمله مهمترین مواردی هستند که باید در مراحل طراحی سیستم تغذیه الکتریکی مدار روشنایی مد نظر قرار گیرند.

فهرست مطالب :

‌طراحی روشنایی ارزیابی فضا برای طراحی سیستم روشنایی

• طبقه بندی فضاها بر اساس نیاز به شدت روشنایی

• طراحی روشنایی

• ‌دفترچه برداشت اطلاعات و محاسبات روشنایی

‌چراغ‌های روشنایی

• ‌لامپ‌ها

• ‌بالاست‌ها

• ‌چراغ‌های روشنایی

‌سیستم فرمان و کنترل مدار روشنایی

• تجهیزات فرمان و کنترل روشنایی

• ‌طراحی و محاسبه سیستم فرمان و کنترل روشنایی

سیستم تغذیه الکتریکی مدار روشنایی

• تجهیزات سیستم تغذیه الکتریکی مدار روشنایی ‌

• ‌طراحی و محاسبه سیستم تغذیه الکتریکی مدار روشنایی

‌سیستم حفاظت مدار روشنایی

• ‌تجهیزات حفاظت الکتریکی

• ‌لوله کشی

‌نشانه‌های ترسیمی

دریافت فایل :

 دانلود نشریه مبانی و ضوابط روشنایی و مهندسی روشنایی

حجم فایل :۴ مگابایت

تعداد صفحه : ۱۷۶ صفحه

فرمت فایل : PDF

توجه:

رمز فایل : www.gselectronic.ir